تابلو و جعبه برق جرثقیل سقفی، قلب تپنده سیستم الکتریکی این دستگاه پرکاربرد صنعتی است. این بخش حیاتی با هدف کنترل، توزیع و حفاظت از جریان برق در جرثقیل طراحی شده و نقش تعیینکنندهای در ایمنی و عملکرد دقیق آن دارد. در واقع، هر حرکت نرم و کنترلشده جرثقیل سقفی، نتیجه عملکرد هماهنگ اجزای الکتریکی درون این تابلو است. از کنترل موتورهای بالابر گرفته تا مدیریت فرمانهای حرکتی و ایمنی، همه از طریق این تابلو برق صورت میگیرد. در ادامه، ضمن بررسی ساختار، نقشه مدار و محل نصب تابلو برق جرثقیل سقفی، به اهمیت انتخاب و خرید نوع مناسب آن نیز خواهیم پرداخت.
تابلو و جعبه برق جرثقیل سقفی چیست؟
تابلو برق جرثقیل سقفی بخشی کلیدی در ساختار جرثقیل است که با نامهایی مانند تابلو کنترل یا کابینت برق نیز شناخته میشود. این
تجهیزات برقی جرثقیل وظیفه دارند توان الکتریکی و فرمانهای کنترلی جرثقیل را مدیریت کرده و عملکرد بخشهای مختلف آن را هماهنگ سازند.
درون این تابلو مجموعهای از قطعات الکتریکی مانند رله، کنتاکتور، فیوز، کلید، ترانسفورماتور، اینورتر و PLC قرار دارد که با همکاری یکدیگر، کنترل حرکت، جهت، سرعت و عملکرد ایمنی جرثقیل را بر عهده دارند. در واقع، تابلو برق بهعنوان مغز متفکر سیستم یا مدار فرمان جرثقیل سقفی، سیگنالهای ارسالی از اپراتور را به بخشهای مختلف انتقال میدهد تا عملیات بالا و پایین بردن بار یا جابهجایی آن بهصورت دقیق و ایمن انجام شود.
این تابلو بهعنوان
سیستم ایمنی جرثقیل معمولاً درون یک محفظه فلزی نصب میشود تا از تجهیزات داخلی در برابر گردوغبار، رطوبت و آسیبهای مکانیکی محافظت کند. ساخت تابلو برق جرثقیل و به تبع
تعمیر جرثقیل سقفی باید توسط برقکاران و مهندسان متخصص انجام شود، زیرا ساختار آن پیچیده بوده و نیاز به دانش فنی بالا دارد. بیشتر جرثقیلهای سقفی صنعتی از تابلو برق سهفاز استفاده میکنند که متناسب با توان و ظرفیت جرثقیل طراحی میشود.

تابلو برق جرثقیل سقفی چه اجزایی دارد؟
تابلو برق جرثقیل دروازه ای یا دیگر انواع جرثقیل سقفی، از مجموعهای از اجزای الکتریکی و حفاظتی تشکیل شده که هر کدام نقش ویژهای در کنترل و ایمنی جرثقیل دارند. از جمله اجزای اصلی این تابلو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کنتاکتورها: این قطعات جریان برق را به موتورهای جرثقیل هدایت یا قطع میکنند و با رلههای حفاظتی همراه هستند تا از موتور در برابر اضافه بار و گرمای بیش از حد محافظت کنند.
- ترانسفورماتورها (ترانس ایزوله): وظیفه کاهش ولتاژ و جداسازی الکتریکی بین بخشهای مختلف تابلو را بر عهده دارند و با فیلتر کردن نویز، عملکرد تجهیزات حساس مانند PLC را پایدار میکنند.
- اینورترها (درایو): این اجزا کنترل دقیق سرعت و گشتاور موتورهای جرثقیل را ممکن میسازند، حرکت نرم و بدون لرزش ایجاد کرده و با سیستمهای حفاظتی، از موتور در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه محافظت میکنند.
- رلههای حفاظتی: برای محافظت از موتور در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه و دیگر خطاهای الکتریکی به کار میروند.
- فیوزهای حفاظتی: این قطعات از مدارها در برابر جریانهای اضافی و اتصال کوتاه محافظت میکنند.
- کلید قطع و وصل اصلی: جهت کنترل جریان برق ورودی به تابلو استفاده میشود.
- کلیدهای اضطراری: برای قطع فوری برق در شرایط ضروری و جلوگیری از خطرات احتمالی کاربرد دارند.
- محفظه فلزی: تمامی تجهیزات تابلو را در برابر گرد و غبار، رطوبت و آسیبهای مکانیکی محافظت میکند.
- سیستم خنککننده: از افزایش دمای تجهیزات جلوگیری کرده و عملکرد ایمن تابلو را تضمین میکند.
- مهتابی روشنایی: فضای داخلی تابلو را روشن میکند تا تعمیر و نگهداری تجهیزات آسانتر باشد.
- سوئیچهای محدود: برای جلوگیری از حرکت بیش از حد جرثقیل یا برخورد چرخها و طنابها استفاده میشوند.

نقشه تابلو برق جرثقیل سقفی به چه صورتی خواهد بود؟
طبق آموزش تابلو برق جرثقیل سقفی، نقشه مدار آن نشاندهنده بخش حیاتی این سیستم است و برای عملکرد صحیح جرثقیل اهمیت بالایی دارد. بسته به نوع استفاده، تابلو برق ممکن است دارای مدار تک فاز یا سه فاز باشد. در مدار تک فاز، تنها جریان فاز و نول به کار میرود درحالیکه مدار سه فاز یک جریان فاز اضافی دارد و طبق آموزش نقشه سیم کشی جرثقیل سقفی سه فاز، این نوع برای کاربردهای حرفهای و بلند کردن بارهای سنگین مناسب است.
تابلو برق سه فاز بیشتر در مصارف صنعتی استفاده میشود و طراحی دقیق مدار آن برای تضمین عملکرد ایمن و کارآمد جرثقیل ضروری است. برای مشاهده شکل دقیق این مدارها، اموزش برق جرثقیل سقفی و جزئیات تخصصی آنها میتوان به منابع تخصصی مراجعه کرد.

جعبه برق جرثقیل سقفی چه انواعی دارد؟
جعبه و تابلو برق جرثقیل سقفی از نظر نوع و سطح ولتاژ به دستههای مختلف تقسیم میشوند که هر کدام کاربرد و ویژگیهای خاص خود را دارند. از نظر سطح ولتاژ، تابلوها به دو گروه اصلی تقسیم میشوند:
- تابلو فشار متوسط: این تابلوها در محدوده ولتاژ ۱ تا ۳۶ کیلوولت قرار دارند و معمولاً به صورت چند سلولی مونتاژ میشوند. اجزای این تابلو شامل تجهیزات حفاظتی برای محافظت در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه، تجهیزات اندازهگیری برای سنجش ولتاژ، جریان و توان و تجهیزات کنترل برای مدیریت جریان برق به بخشهای مختلف است.
- تابلو فشار ضعیف: این تابلوها برای جریان متناوب با ولتاژ تا ۱۰۰۰ ولت و جریان مستقیم تا ۱۵۰۰ ولت طراحی شدهاند و در ساختمانها، ادارات و صنایع کوچک استفاده میشوند. اجزای آن مشابه تابلو فشار متوسط شامل تجهیزات حفاظتی، اندازهگیری و کنترل است.
از نظر نوع جرثقیل و کاربرد، تابلو برقها شامل انواع زیر هستند:
- تابلو برق جرثقیل سقفی: مخصوص کنترل جرثقیلهای سقفی طراحی شده است.
- تابلو برق جرثقیل دروازهای: برای مدیریت جرثقیلهای دروازهای به کار میرود.
- تابلو برق جرثقیل برجی: ویژه کنترل جرثقیلهای برجی ساخته میشود.
- تابلو برق جرثقیل موبایل: برای کنترل و مدیریت جرثقیلهای موبایل استفاده میشود.
در طراحی تابلوهای برق جرثقیل سقفی، از نقشههای سیمکشی استاندارد، سی ریل و باکس ریل برای سازماندهی سیمها و شینهای بسته آلومینیومی یا PVC برای اتصالات الکتریکی استفاده میشود. در برخی موارد، شین باز بدون پوشش نیز بهکار میرود تا امکان اتصال آزاد و بدون محدودیت فراهم گردد.
در خرید جعبه و تابلو برق جرثقیل سقفی باید به چه نکاتی توجه کرد؟
در هنگام خرید
ریموت کنترل جرثقیل و جعبه برق جرثقیل سقفی، چند نکته کلیدی وجود دارد که باید به آنها توجه شود:
- تعیین نیازها: ابتدا نوع جرثقیل و کاربرد مورد نظر خود را مشخص کنید تا تابلو برقی انتخاب شود که کاملاً مطابق نیاز شما باشد و بتواند عملکرد مطلوب را ارائه دهد.
- کیفیت ساخت: کیفیت تابلو برق اهمیت بالایی دارد؛ بهتر است از محصولات باکیفیت و برند معتبر استفاده شود تا هم عملکرد بهینه و هم ایمنی اپراتور تضمین گردد.
- مطالعه نظرات کاربران: بررسی تجربه و دیدگاههای کاربران قبلی میتواند اطلاعات مفیدی درباره کیفیت، عملکرد و ایمنی تابلو برق ارائه دهد.
- مشورت با کارشناسان: در صورت نیاز به سفارش و ساخت جرثقیل، مشاوره با متخصصان فنی یا فروشندگان معتبر به شما کمک میکند تا نکات مهم خرید تابلو برق را در نظر بگیرید.
- بررسی قیمت: قیمت تابلو برق جرثقیل سقفی بسته به ویژگیها و کیفیت آن متفاوت است؛ مقایسه قیمتها و انتخاب بر اساس نیاز و بودجه، تصمیمگیری را سادهتر میکند.

چه عواملی بر قیمت تابلو برق جرثقیل سقفی تاثیر میگذارد؟
قیمت تابلو برق جرثقیل سقفی تحت تأثیر چند عامل اصلی قرار دارد:
- ظرفیت جرثقیل: هرچه توان و ظرفیت جرثقیل بیشتر باشد، تابلو برق به قدرت و اندازه بزرگتری نیاز دارد و در نتیجه قیمت آن افزایش مییابد.
- نوع تابلو برق: تابلوها میتوانند کنتاکتوری یا اینورتری باشند و معمولاً تابلوهای اینورتری قیمت بالاتری دارند.
- کیفیت تجهیزات و قطعات: استفاده از قطعات باکیفیت و مرغوب، باعث افزایش قیمت نهایی تابلو برق میشود.
- برند و تکنولوژی: برند تابلو و تکنولوژی به کار رفته در آن نیز بر قیمت اثرگذار است؛ تابلوهای پیشرفته و برندهای مطرح معمولاً گرانتر هستند.
- نوع محیط کاری: برای محیطهای سخت و صنعتی که رطوبت و گرد و غبار دارند، تابلوهای مقاومتر و با کیفیت بالاتر مورد نیاز است که قیمت را افزایش میدهد.
- تضمین، گارانتی و خدمات پس از فروش: تابلوهای دارای گارانتی بلندمدت و خدمات پس از فروش کامل معمولاً قیمت بیشتری دارند.
- هزینه نصب و راهاندازی: پیچیدگی نصب و هزینههای مربوط به راهاندازی تابلو برق نیز بر قیمت تأثیر میگذارد.
- محل خرید: قیمت تابلو برق در فروشگاهها، نمایندگیها و بازارهای آزاد متفاوت است و خرید از نمایندگی معتبر علاوه بر تضمین کیفیت، خدمات پس از فروش را نیز فراهم میکند.

جعبه برق جرثقیل سقفی چه مشخصات فنی دارد؟
مشخصات فنی جعبه برق جرثقیل سقفی شامل موارد زیر است:
- توان و ولتاژ: جعبه برق باید توان و ولتاژ متناسب با نیاز جرثقیل و ظرفیت موتور آن داشته باشد تا بتواند بار مورد نظر را بهطور مؤثر جابجا کند. ولتاژ آن نیز باید با سیستم برق پروژه هماهنگ باشد.
- نوع و تعداد قطعات: قطعات استفاده شده در جعبه برق باید با کیفیت بالا و استاندارد باشند و تعداد آنها متناسب با عملکرد جرثقیل تعیین شود.
- تکنولوژی بهکار رفته: فناوری تابلو برق باید پیشرفته و باکیفیت باشد تا کنترل دقیق و عملکرد بهینه جرثقیل تضمین شود.
- سیستم حفاظتی: جعبه برق باید مجهز به سیستمهای حفاظتی باشد که از خطراتی مانند شوک الکتریکی و اتصال کوتاه جلوگیری کند.
- هوشمندی: قابلیت هوشمندی جعبه برق امکان کنترل خودکار سیستم جرثقیل و بهبود عملکرد کلی آن را فراهم میکند.
- قابلیت اتصال به شبکه: تابلو برق باید توانایی اتصال به شبکه را داشته باشد تا اطلاعات جمعآوری شده را برای مدیریت و کنترل سیستم در اختیار قرار دهد و بهرهوری را افزایش دهد.
- استانداردهای ایمنی: جعبه برق باید با رعایت استانداردهای ایمنی ساخته شود تا خطراتی مانند آتشسوزی، انفجار یا سایر حوادث احتمالی کاهش یابد.
- دسترسی و نگهداری آسان: طراحی تابلو برق و مدار فرمان جرثقیل دو سرعته باید بهگونهای باشد که دسترسی به قطعات و انجام تعمیرات یا ارتقاء عملکرد بهسادگی امکانپذیر باشد.

جعبه و تابلو برق جرثقیل سقفی چه کاربردهایی دارد؟
کاربردهای جعبه و تابلو برق جرثقیل سقفی شامل موارد زیر است:
- کنترل حرکت جرثقیل: تابلو برق با کلید فرمان امکان هدایت و مدیریت حرکت جرثقیل در جهتهای مختلف را فراهم میکند.
- کنترل جهت حرکت قلاب: با استفاده از تابلو برق، جهت حرکت قلاب جرثقیل به دقت تنظیم و کنترل میشود.
- کنترل وزن بار: تابلو برق در نظارت بر وزن بار و محافظت از اینورتر جرثقیل سقفی نقش دارد.
- کنترل ایمنی: تجهیزات تابلو برق مانند کلیدهای اضطراری و فیوزها، به ایمن نگه داشتن عملیات جرثقیل کمک میکنند.
- کنترل دمای موتورها: تابلو برق با پایش دمای موتورهای AC، از آسیب ناشی از حرارت جلوگیری میکند.
- بهینهسازی عملیات جرثقیل: تابلو برق عملکرد جرثقیل را بهینه کرده و حرکت نرم و دقیق بار را تضمین میکند.
- مانیتورینگ سیستم: تابلو برق امکان پایش لحظهای سیستم جرثقیل را فراهم میآورد.
- کنترل سرعت حرکت: تنظیم دقیق سرعت موتورها و حرکت جرثقیل از طریق تابلو برق انجام میشود.
- اجرای مدارهای فرمان و اندازهگیری: تابلو برق شامل درایوها، مدارهای فرمان کنتاکتوری و مدارهای اندازهگیری موتور است که کنترل و حفاظت از موتورهای AC را برعهده دارند.
- امکان کار اتوماتیک یا نیمهاتوماتیک: با تجهیز تابلو برق به سیستم PLC، جرثقیل میتواند به صورت اتوماتیک یا نیمهاتوماتیک کار کند.
- افزایش ایمنی در محیطهای صنعتی: استفاده از تابلو برق در سولهها و کارگاهها خطرات احتمالی را کاهش داده و ایمنی عملیات را تضمین میکند.

جمعبندی
تابلو و جعبه برق جرثقیل سقفی، بخش حیاتی سیستم الکتریکی جرثقیل است که توان، فرمان و ایمنی آن را مدیریت میکند. این تابلو شامل اجزایی مانند کنتاکتور، ترانسفورماتور، اینورتر، رلهها، فیوزها و کلیدهای اضطراری است و در محفظهای فلزی با سیستم خنککننده نصب میشود. تابلو برق میتواند تک فاز یا سه فاز باشد و انواع آن شامل فشار متوسط و فشار ضعیف است. در خرید آن باید به نیازهای جرثقیل، کیفیت ساخت، مشورت با کارشناسان و قیمت توجه کرد.