شین جرثقیل سقفی به چه معنایی است؟

شین جرثقیل سقفی یا باس بار Busbar  سیستمی است برای انتقال جریان برق به تجهیزات متحرک بدون استفاده از کابل، به‌ویژه در مسیرهای طولانی. این سیستم قابلیت تأمین برق چندین وسیله متحرک از جمله جرثقیل را دارد. در کارخانه‌هایی که نمی‌خواهند از کابل و سینی کابل استفاده کنند، با رعایت شرایطی می‌توان از این سیستم برای انشعاب برق به تجهیزات ثابت بهره گرفت.

در خطوط برق‌رسانی و تجهیزات برقی جرثقیل‌های سقفی، شین برق‌رسان یکی از مهم‌ترین قطعات الکتریکی به شمار می‌آید و به‌طور خاص در مسیرهای طولی کاربرد دارد چراکه بازه آمپری بالاتری نسبت به دیگر روش‌های انتقال دارد. ساختار داخلی این شین‌ها شبیه کابل بوده و شامل روکشی با مغزی مسی است که جاروبک با آن تماس برقرار کرده و جریان برق را منتقل می‌کند.

 

مکانیزم عملکرد این سیستم مبتنی بر لغزش بین ذغال جاروبک و شینه از جنس مس یا استیل است. این روش برای انتقال جریان برق به انواع مصرف‌کننده‌های متحرک مانند جرثقیل سقفی، دروازه‌ای، بازویی، کانتینر، واگن و سایر تجهیزات مشابه به‌کار می‌رود و در مدل‌های مختلف با رنج‌های گوناگون آمپری عرضه می‌شود.

 

بهترین شین جرثقیل سقفی چه ویژگی‌هایی دارد؟

بهترین شین جرثقیل سقفی دارای ویژگی‌هایی است که آن را برای استفاده در شرایط مختلف کاری، ایمن و کارآمد می‌سازد:

• این شین‌ها معمولاً از آلومینیوم یا مس تولید می‌شوند. در حالی که مس از نظر هدایت الکتریکی برتر است، آلومینیوم به دلیل هزینه پایین‌تر و هدایت مناسب نیز بسیار پرکاربرد است.

• سطح مقطع و ضخامت این شین‌ها با توجه به میزان جریان عبوری مشخص می‌شود به‌طوری‌که جریان‌های بالا نیازمند سطح مقطع و ضخامت بیشتر هستند.

• طول شین به مسیر انتقال برق بستگی دارد و معمولاً به شکل باز با مقطع مربعی یا مستطیلی طراحی می‌شود.

• برای افزایش ایمنی، این شین‌ها با یک لایه عایق پوشانده می‌شوند تا از تماس مستقیم جلوگیری شود.

• این سیستم‌ها در طراحی‌های باز و بسته قابل پیاده‌سازی بوده و برای مسیرهای بلند، انتقال برق طولی و همچنین تغذیه هم‌زمان چند جرثقیل گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شوند.

• شین‌ها در برابر شرایط محیطی سخت از جمله دمای بالا، آلودگی، رطوبت و مواد شیمیایی مقاوم‌اند. همچنین می‌توان آن‌ها را در پوشش‌هایی مانند PVC یا آلومینیوم با رنگ دلخواه که به طور پیش‌فرض زرد است، اجرا کرد. 

• این شین‌ها خاصیت مادولار دارند به این معنا که در صورت خرابی یک قسمت، می‌توان آن را بدون دست‌کاری در سایر اجزا تعویض کرد.

• از دیگر قابلیت‌ها می‌توان به امکان نصب در سراسر کشور، بهره‌مندی از یک سال گارانتی، ده سال خدمات پس از فروش و استاندارد حفاظتی IP 23 برای خطوط اشاره کرد. ه

• مچنین این سیستم به عنوان باس داکت برای توزیع برق نیز قابل استفاده است و امکان اجرا با انحناهای مختلف را دارد.

بررسی انواع شین جرثقیل سقفی

شین‌های برق‌رسانی جرثقیل سقفی به دو نوع کلی شین باز و شین بسته تقسیم می‌شوند که هر کدام بسته به کاربرد و شرایط محیط، ویژگی‌های خاص خود را دارند.

• شین باز

در شین باز، هادی برق (معمولاً مس) بدون پوشش در معرض دید قرار دارد و جریان از طریق تماس جاروبک با این هادی منتقل می‌شود. این مدل برای انتقال جریان‌های بالا (بین ۵۰ تا ۱۲۰۰ آمپر) استفاده می‌شود. شین باز به دو نوع بدون روکش و با روکش PVC تقسیم می‌شود. نوع بدون روکش برای فضاهایی با دمای بالا مانند ریخته‌گری‌ها کاربرد دارد. نوع با روکش PVC در محیط‌هایی با جریان بالا اما دمای کمتر استفاده می‌شود.

• شین بسته

در شین بسته، سطح مقطع شین به صورت بسته طراحی شده و جریان برق از طریق تماس جاروبک با هادی داخلی منتقل می‌شود. این مدل برای جریان‌های تا ۲۵۰ آمپر مناسب است و در دو نوع شین بسته آلومینیومی و شین بسته PVC تولید می‌شود. در محیط‌های صنعتی با دمای بین منفی ۲۰ تا مثبت ۱۰۰ درجه، شین بسته آلومینیومی به کار می‌رود که تا مدت زمان کوتاه دمای ۱۳۰ درجه را نیز تحمل می‌کند. اختلاف ضریب انبساط آلومینیوم و مس در این بازه دمایی باعث می‌شود در طول‌های بالای ۲۰۰ متر نیاز به منبع انبساط باشد. این نوع در رنج‌های ۸۰، ۱۲۰، ۱۶۰، ۲۰۰، ۲۴۰ و ۲۸۰ آمپر تولید می‌شود.

شین بسته با کاور PVC در فضاهایی با دمای کمتر از ۷۰ درجه توصیه می‌شود. نصب آسان، انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر ضربه از ویژگی‌های این مدل است. این شین‌ها نیز در رنج‌های ۴۰ تا ۲۸۰ آمپر تولید می‌شوند. در این نوع، قسمت لغزان از جنس مس یا استیل ساخته می‌شود که بسته به شرایط محیط کار توسط تکنسین انتخاب می‌شود.

بررسی کامل شین باز

شین‌های باز، خطوط انتقال برق ویژه‌ای هستند که معمولاً در سالن‌هایی با دمای بسیار بالا مانند واحدهای ذوب فلزات استفاده می‌شوند و در دو رنج جریان ۶۰۰ و ۱۰۰۰ آمپر قابل تولید هستند. در ادامه انواع این شین باز را مشاهده می‌کنید:

• Power Supply Line (T-Busbar):

این نوع شین‌ها به طور کلی در سالن‌های با دمای بسیار بالا مانند سالن‌های ذوب مورد استفاده قرار می‌گیرند. آن‌ها قابلیت تولید در دو رنج 600 و 1000 آمپر را دارند و به دلیل طراحی خاص خود، توانایی مقاومت در برابر حرارت بالا را دارند.

• Wampfler Type (813 و 812):

این مدل‌ها در محیط‌هایی با آلایندگی بالا و نیاز به سرعت حرکت زیاد و طول مسیر طولانی استفاده می‌شوند. قابلیت تولید آن‌ها از 100 آمپر تا 1000 آمپر متغیر است. مدل 812 مخصوص رنج آمپرهای 60 تا 300 است و مدل 813 در سه رنج 500، 800 و 1000 آمپر تولید می‌شود. پوشش این نوع شین‌ها از PVC است و باید در سالن‌هایی با دمای کمتر از 70 درجه استفاده شوند. تنها تولیدکننده شین 812 در ایران با هادی‌های استیل و مس قادر به تولید خط برق کُرو دار با حداقل شعاع 80 سانتیمتر است.

• خطوط برق‌رسانی شین باز تک‌خط عایقدار:

این نوع خطوط برق‌رسانی شین باز مدل Wampfler 813 به عنوان سیستم‌های ایمن و قدرتمند شناخته می‌شوند که برای مواجهه با تأثیرات شدید محیطی در صنایع سنگین، از جمله صنایع معدنی و کارخانه‌های تولید فولاد، طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها قابلیت عبور جریان از 500 تا 1000 آمپر با ولتاژ 660 ولت و سرعت 600 متر در دقیقه را دارند.

• •    شین باز تسمه‌ای:

شین تسمه‌ای برخلاف سایر مدل‌ها به بست شین به شین نیاز ندارد و با توجه به ساختار یک‌تکه، حرکت جاروبک در آن روان‌تر بوده و برای فضاهای دارای قوس مناسب است و نیازی به مفصل انبساط ندارد.

بهترین نوع شین باز بدون پوشش چه ویژگی‌ها و کاربردهایی دارد؟

شین‌های باز بدون پوشش جرثقیل سقفی به دلیل طراحی باز و بدون پوشش خود، کاربرد زیادی در محیط‌های صنعتی دارند که به دسترسی آسان‌تر و انعطاف‌پذیری بیشتری نیاز است. ویژگی‌ها و کاربردهای این نوع شین را در ادامه می‌بینید:

• بدون پوشش

طراحی این شین‌ها بدون پوشش باعث کاهش هزینه‌های تولید و نصب می‌شود. همچنین تعمیر و نگهداری آن‌ها ساده‌تر از مدل‌های پوشش‌دار است.

• مقاومت بالا:

این شین‌ها معمولاً از فولاد یا آلیاژهای مقاوم ساخته می‌شوند که توانایی تحمل وزن و فشار بالایی دارند.

• استفاده در محیط‌های صنعتی:

این نوع شین‌ها بیشتر در محیط‌های صنعتی با آلودگی یا رطوبت بالا کاربرد دارند، جایی که پوشش محافظ ضروری نباشد.

• انعطاف در طراحی:

این شین‌ها به راحتی قابل سفارشی‌سازی برای طول‌ها و ظرفیت‌های مختلف هستند، بنابراین می‌توانند به راحتی با نیازهای خاص سیستم کنترلی جرثقیل یا آیی ریل (قرقره تیرآهنی) سازگار شوند.
شین‌های باز بدون پوشش معمولا برای فضاهایی با تا 250 آمپر و در محیط‌های ایمن مورد استفاده قرار می‌گیرند. این شین‌ها در محیط‌هایی که گرد و غبار یا سایر آلاینده‌ها حضور دارند، کاربرد بیشتری دارند و در صنایع بزرگ، به ویژه در صنایع فولاد، استفاده گسترده‌تری دارند. در این نوع سیستم‌ها، جعبه برق جرثقیل و سیستم ایمنی جرثقیل نیز نقش مهمی در کارکرد درست آن‌ها دارند.

مزایای استفاده از بهترین نوع شین‌های باز بدون پوشش

استفاده از شین‌های باز بدون پوشش مزایای قابل توجهی دارد که در محیط‌های صنعتی کاربرد آن‌ها را بسیار موثر می‌سازد. این شین‌ها نسبت به شین‌های پوشش‌دار هزینه کمتری دارند که موجب کاهش هزینه‌های کلی می‌شود. علاوه بر این، نصب آن‌ها ساده‌تر و سریع‌تر از مدل‌های پوشش‌دار است که این امر باعث افزایش کارایی در فرآیندهای نصب و راه‌اندازی می‌شود. همچنین، طراحی بدون پوشش این شین‌ها امکان دسترسی بهتر به قسمت‌های مختلف سیستم را فراهم می‌کند که باعث تسهیل در تعمیرات و نگهداری آن‌ها می‌شود.

استفاده از شین‌های باز بدون پوشش چه معایبی دارد؟

استفاده از شین‌های باز بدون پوشش ممکن است معایبی نیز داشته باشد. این نوع شین‌ها در برابر آلودگی‌ها و زنگ‌زدگی آسیب‌پذیرتر هستند و می‌توانند تحت تاثیر این عوامل دچار آسیب شوند. همچنین، برای محیط‌هایی که تمیزی در آن‌ها اهمیت بالایی دارد، مانند صنایع غذایی یا دارویی، این شین‌ها مناسب نیستند و استفاده از آن‌ها ممکن است مشکلات بهداشتی به همراه داشته باشد. در برخی موارد، استفاده از سی ریل و باکس ریل گزینه مناسبی برای جلوگیری از این مشکلات خواهد بود.

عوامل موثر بر قیمت شین جرثقیل سقفی

قیمت شین‌های جرثقیل سقفی تحت تاثیر چندین عامل مهم قرار دارد:

• یکی از این عوامل جنس ماده‌ی سازنده است. شین‌هایی که از مس تولید می‌شوند، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به شین‌های ساخته شده از آلومینیوم دارند. 

• دیگر عامل موثر بر قیمت، سطح مقطع شین است. شین‌هایی با سطح مقطع بزرگ‌تر، به طور معمول گران‌تر از شین‌های با سطح مقطع کوچک‌تر هستند.

• علاوه بر این، شکل ظاهری شین نیز در تعیین قیمت تاثیرگذار است. شین‌های بسته قیمت بالاتری نسبت به شین‌های باز دارند.

• طول شین نیز نقش مهمی در قیمت آن دارد. شین‌های بلندتر معمولاً گران‌تر از شین‌های کوتاه‌تر هستند. 

• برند سازنده نیز از جمله عوامل تاثیرگذار بر قیمت است. شین‌های تولیدی برندهای معتبر معمولاً از قیمت بالاتری برخوردارند.
  

جمع‌بندی

شین باز بدون پوشش یکی از اجزای مهم در سیستم‌های برق‌رسانی به‌ویژه در صنایع سنگین مانند جرثقیل‌های سقفی است. این نوع شین به دلیل طراحی باز و بدون پوشش خود، برای محیط‌های صنعتی با جریان‌های بالا و دماهای شدید مناسب است. شین‌های باز بدون پوشش معمولاً از فولاد یا آلیاژهای مقاوم ساخته شده و برای فضاهایی که نیاز به دسترسی آسان، نصب سریع و هزینه کمتر دارند، ایده‌آل هستند. همچنین، این شین‌ها در محیط‌هایی با آلودگی یا رطوبت بالا کاربرد بیشتری دارند.

مزایای استفاده از شین‌های باز بدون پوشش شامل کاهش هزینه‌های تولید و نصب، آسانی در تعمیر و نگهداری و انعطاف‌پذیری در طراحی است. اما معایبی مانند آسیب‌پذیری در برابر آلودگی و زنگ‌زدگی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. قیمت شین‌های جرثقیل سقفی به عواملی مانند جنس ماده سازنده، سطح مقطع، طول و برند سازنده بستگی دارد.